Η Θεοδώρα Στεφάνου από το Ορέχοβο.

"Τω αξιοτίμω κω Στεφάνω Δραγούμη. Εις την παρούσαν φωτ/φίαν είνε πάλιν η Θεοδώρα με την ενδυμασία του τόπου, η δε άλλη κόρη είνε η Μαρία Στ. Μωραϊτου η οποία κι αυτή είτον Αγγελιοφόρος γνωστή εις όλας σχεδόν τας ενταύθα συμμορίας, εφάνει εις το έπακρον πιγή και γενναία, ο Μεσαίος είνε αδελφός της Νικόλαος Στ. οπαδός του Νικ. Τσιολάκη οπλαρχηγού, ο οποίος έχει και δύο άλλας αδελφούς, ο μεν Μιχ. Στ. είνε και οπλαρχηγός, ο δε μικρότερος Θεόδωρος Στ. οπαδός πολλών αρχηγών. Εν Μοναστηρίω τη 7η Μαρτίου 1909. Ν. Καλαρρύτης".

"Τω αξιωτίμω κ.κ. Στεφάνω Δραγούμη. Η παρούσα φωτ/φία είνε της κ. Θεοδώρας Στεφάνου εξ Ωρεχόβου απέχων δύο ώρας εκ Μοναστηρίου, είτον Αγγελιοφόρος όλων σχεδόν των συμμοριών εφάνει άξιος επαίνου είτον και οπαδός του Αρχηγού Γ. Μακρή ή Νικοδήμου. Εν Μοναστηρίω τη 7η Μαρτίου 1909.
Ναούμ Καλαρρύτης".

http://www.ascsa.net/id/archives/image/0281

Νιζόπολη Πελαγονίας - Nizopoli of Pelagonia

Στη Νιζόπολη (πόλη που σήμερα ανήκει στην Π.Γ.Δ.Μ., δηλ. στο κράτος των Σκοπίων), δυτικά της Γευγελής-Μοναστηρίου, μέχρι τα τέλη του 19ου αι. και ως τις αρχές του 20ου αι.είχαν εγκατασταθεί Βλάχοι από διάφορα βλαχοχώρια του Ελλαδικού χώρου και εθεωρείτο ως μία από τις πιο σημαντικές εστίες της βλάχικης διασποράς. Βλάχοι Νιζοπολιτιάνοι εγνώριζαν τις πεδιάδες της Κατερίνης και τα πεδινή των Πιερίων ήδη από τις αρχές του 19ου αι., γιατί κάποιοι από αυτούς κατέβαιναν για χειμαδιά στην Πιερία την περίοδο αυτή. Παράλληλα, με την κάθοδό τους στην Κατερίνη και την αποχιακή παραμονή τους εδώ κατά τον 19ο αι. είχαν αναπτύξει σχέσεις με τους άλλους Βλάχους, που ζούσαν εδώ μόνιμα ή εποχιακά. Όταν, λοιπόν, κατά τη διάρκεια του Α` παγκοσμίου πολέμου η Νιζόπολη υπέστη σοβαρές καταστροφές, πολλοί κάτοικοι της αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν και να ανζητήσουν καταφύγιο στην Ελλάδα. Ένα μέρος απ` αυτούς κατέφυγε στη γειτονική Φλώρινα μαζί με άλλους Βλάχους, ενώ ένα άλλο μέρος κατέφυγε ομαδική στην Κατερίνη. Όταν τελείωσε ο πόλεμος (1918) και αποκαταστάθηκε η ειρήνη, πολλοί από τους Νιζοπολίτες που είχαν καταφύγει στην Κατερίνη, αποφάσισαν και επέστρεψαν στη Νιζόπολη μετά το 1923. Ενώ μια άλλη ομάδα, περίπου 25 οικογενειών, αποφάσισε να παραμείνει οριστικά στην Κατερίνη και συγκρότησαν τον βλάχικο συνοικισμό γύρω από το Νοσοκομείο. Εδώ διαμένουν μέχρι και σήμερα.